Wat is een hersencyste?

Een cyste is een holte in uw lichaam waarin vocht zit. Er kunnen ook cysten in de hersenen voorkomen. lees meer

Wat is een hersencyste?

Een cyste is een holte in uw lichaam waarin vocht zit. Er kunnen ook cysten in de hersenen voorkomen. Dat komt bijna nooit voor. Een bekende groep hersencysten zijn de arachnoïdale cysten. In die cysten zit hersenvocht (liquor). Het hersenvocht in de cyste is niet afkomstig van de normale liquorruimten, maar het vocht wordt door de wand van de cysten zelf afgescheiden. De cyste wordt langzaam groter.

Verloop

Veel mensen met een arachnoïdale cyste hebben geen klachten. De cyste ontdekken we bij toeval op scans die om een andere reden zijn gemaakt. U kunt hoofdpijn hebben, duizelig zijn en soms epilepsie krijgen. Heel soms raakt u verlamt, krijgt u spraakstoornissen en kunt u hoofdpijn krijgen waarbij u misselijk bent, moet overgeven en u suf voelt. U kunt ook stuwingspapillen krijgen. Uw pupil is dan geen hol schoteltje met scherpe randen, maar heeft wazige randen). Meestal is de cyste dan gaan bloeden of worden liquor-afvoerwegen dichtgedrukt. Bij kinderen kunnen gedragsveranderingen ook een aanwijzing zijn van een arachnoïdale cyste die bij de slaap ligt.

Lokatie van de cyste

Arachnoidale cysten kunnen op verschillende plaatsen voorkomen. Ze zitten vooral bij de slaap (temporaal) en meestal aan de linker kant. Mannen hebben ze vaker dan vrouwen. De cyste deukt het omgevende weefsel in. Is de temporale cyste groot? Dan ontwikkelt de temporaalkwab soms niet helemaal.

Soorten hersencysten

Hersencysten kunnen voorkomen op verschillende plekken in de hersenen.
  • Deze cysten liggen in het voorste deel van de derde hersenkamer (3e ventrikel). De cysten zijn gevuld met een taai slijm dat de cystewand afscheidt.

    lees meer


    Colloidcysten

    Deze cysten liggen in het voorste deel van de derde hersenkamer (3e ventrikel). De cysten zijn gevuld met een taai slijm dat de cystewand afscheidt. Vaak geven de cysten geen klachten, maar soms ontstaat een hogere druk in het hoofd, omdat de cyste de opening kan gaan afsluiten tussen de tweede en derde hersenkamer (foramia van Monro). U kunt hoofdpijn krijgen, suf worden of bewusteloos raken. U moet dan met spoed opgenomen worden voor behandeling.

  • Cysten bij craniofaryngeoom

    Craniofaryngeomen zijn tumoren aan de hersenbasis, die ontstaan uit resten van de aanleg van de hypofyse. Sommige typen tumoren kunnen cysten vormen die gevuld zijn met een bruinige vloeistof waarin glinsterende kristalletjes zitten. De vloeistof lijk op motorolie. De behandeling van de cyste gebeurt samen met het behandelen van het craniofaryngeoom.

  • Cysten bij hersentumoren

    De inhoud van de cyste bestaat uit helder gelig eiwitrijk vocht. De samenstelling lijkt op die van bloedplasma. De cyste is ontstaan doordat oedemateus hersenweefsel is gaan stromen. Dat is het hersenweefsel dat om of in de tumor ligt waaruit bloedplasma is gelekt. De cyste wordt bij de operatie samen met de hersentumor verwijderd. Er zijn cysten die steeds terugkomen. Deze kan een arts leegmaken door een naald in het oud boorgat van de vorige operatie te steken wordt. De arts kan ook in de cyste een slangetje aanbrengen dat naar een reservoir onder uw huid loopt dat makkelijk kan worden aangeprikt om de cyste te legen.

  • Cysten na verlies van hersenweefsel

    Deze cysten bevatten ook liquor. Het zijn holten die in de hersenen zijn overgebleven doordat een groot stuk van het weefsel verloren ging. Dat gebeurt meestal na een operatie waarbij een grote tumor is verwijderd of na erge schade aan het hoofd waarbij veel weefsel beschadigde. Ook kinderen kunnen deze cysten (porencefale cysten) in de hersenen hebben. Dan is er voor de geboorte een erge beschadiging of ontwikkelingsstoornis geweest. Omdat deze cysten juist ontstaan vanwege een tekort aan weefsel, gedragen ze zich dus niet als een ruimte-innemende massa en is er geen behandeling nodig.

  • Dermoid- en epidermoidcysten

    In deze cysten zit een witglanzende massa. De inhoud van de cyste wordt afgescheiden door de wand van de cyste. Die bestaat uit weefsel dat lijkt op de deklaag van de huid. Deze cysten kunnen in de hersenen, maar ook ergens anders in het lichaam voorkomen.
    Dermoidcysten komen alleen bij de middellijn van het lichaam voor. Ze bevatten talg en soms haren. Epidermoidcysten komen ook op andere plaatsen in het lichaam voor en bestaan uit huidschilfers.
    Ze groeien heel langzaam waardoor u eerst weinig klachten heeft. De cysten kunnen best groot worden. Als ze groot zijn geworden en op het weefsel eromheen drukken, kunt u klachten krijgen, zoals verlammingen, gevoelsstoornissen of epilepsie. Omdat ze zo langzaam groeien, behandelen we ouderen die geen klachten hebben, meestal niet. Bij jongeren verwijderen we ze meestal helemaal. Soms lukt het niet om de cysten helemaal te verwijderen, omdat ze op een plaats zitten waar de arts moeilijk bij kan of omdat ze vastzitten aan belangrijke dingen, zoals bloedvaten en zenuwen. Als er resten zijn overgebleven kunnen deze weer aangroeien. Het kan lang duren voor ze weer klachten geven.

    Een risico bij deze cysten is infectie. Ze kunnen een verbinding hebben met de huid of er kunnen bacteriën in de brijige massa kunnen gaan zitten. Kort na een operatie kan het lijken of u een hersenvliesontsteking (meningitis) heeft, terwijl er geen echte infectie is. Dit komt doordat tijdens de operatie iets van de inhoud van de cyste in het hersenvocht is terechtgekomen. Dit vocht irriteert de hersenvliezen.

  • Neuroepitheliale cysten

    De wand van arachnoïdale cysten zijn gemaakt uit een bepaalde laag van de hersenvliezen. Ze liggen daarom oppervlakkig ten opzichte van de hersenen. Er zijn cysten die ook liquor bevatten. Hun wand scheidt inhoud af die lijkt op liquor en die komt uit het weefsel dat de hersenkamers bekleedt (ependym dan wel plexus choreoïdeus). Dit noemen we neuroepitheliale cysten. Ze liggen meestal diep binnenin de hersenen. Ze gedragen zich hetzelfde als de arachnoïdale cysten en worden op dezelfde manier behandelt.

Waarom naar het Radboudumc?

In Nijmegen verwijderen we colloidcysten met een kijkoperatie. Wij behandelden de afgelopen 15 jaar wereldwijd heel veel patiënten op deze manier en weten er hierdoor heel veel van af.

Behandeling Hersencyste

De arts maakt openingen in de vliezen, zodat de inhoud van de cysten weg kan stromen in de subarachnoïdale ruimten. Daarna kan de arts de cyste samendrukken. lees meer

Contact

Afdeling Neurochirurgie

(024) 361 66 04

Afdeling Neurochirurgie

De afdeling Neurochirurgie houdt zich bezig met de chirurgische behandeling van aandoeningen aan de hersenen, hersenschedel, schedelbasis, hersenzenuwen, het ruggenmerg, de wervelkolom en het perifere zenuwstelsel.

lees meer
  • Medewerkers
  • Intranet